Keşif Araçları ve Dizinlerin taranması
Bunlar, açık erişim kaynaklarını bulmanıza yardımcı olabilecek arama motorları ve aranabilir kataloglardır. Dizinler genellikle kapsadıkları yayınlarla ilgili başlık, yazar, yayın tarihi ve özet gibi meta verileri içerir, ancak bazıları yayınların tam metin sürümlerini de içerebilir. Örnekler arasında Google Akademik, OpenDOAR ve Aperta sayılabilir.
Kurumsal Arşivler
Bunlar, akademik kurumlar tarafından oluşturulan dijital koleksiyonlardır. Kurumsal arşivler genellikle dergi makalelerini, konferans makalelerini, tezleri, kurumdaki öğretim üyeleri ve öğrenciler tarafından üretilen diğer bilimsel çalışmaları içerir. Kurumsal arşivlere örnek olarak OpenAccess@IKU (İKÜ Kurumsal Akademik Arşiv), Harman, Harvard University DASH repository verilebilir.
Açık Erişim Kitap ve Dergi Veri tabanları
Bilimsel makaleler, araştırma verileri, kitaplar ve daha fazlası gibi birçok açık erişim kaynağı Açık Erişim veri tabanlarında saklanır. Çoğu zaman konuya özel olan bu veri tabanları, bilimsel verilere erişim sağlamak, tarihi arşivleri kamuya sunmak veya açık erişimli kitap ve dergi koleksiyonlarını depolamak gibi çeşitli amaçlara hizmet etmektedir. Örnekler arasında biyomedikal ve yaşam bilimleri dergi literatürünün ücretsiz bir tam metin arşivi olan PubMed Central (PMC) ve fizik, matematik, bilgisayar bilimi, kantitatif biyoloji alanlarındaki bilimsel makaleler için açık erişimli bir arşiv olan arXiv, araştırmacıların ücretsiz, tam metin ve kalite kontrolü gerçekleşmiş açık erişimli bilimsel dergileri belirlemesini ve aramasını sağlayan Açık Erişim Dergiler Dizini - DOAJ, OAPEN, OpenEdition, CNRS, and Aix-Marseille Üniversitesi’nin ortak tarama motoru olan Açık Erişim Kitapları Dizini - DOAB yer almaktadır.
Yayıncılar
Birçok yayıncı, bazı dergileri, dergi makaleleri ve kitapları için açık erişim seçenekleri sunar. Örnekler arasında biyoloji, tıp ve halk sağlığı da dahil olmak üzere çeşitli bilimsel alanlarda açık erişimli dergiler sunan, kar amacı gütmeyen bir yayıncı olan Public Library of Science - PLOS ve beşeri ve sosyal bilimlerdeki açık erişimli kitaplarda uzmanlaşmış, kar amacı gütmeyen bir yayıncı olan Open Book Publishers bulunur.
Derginin İtibarını Kontrol Edin
Dergi ne kadar süredir yayında? Dergi ne kadar eski ve köklü olursa, güvenilir bir kaynak olma olasılığı da o kadar artar. Dergi nerede indeksleniyor? Saygın dergiler genellikle büyük bibliyografik veri tabanlarında indekslenir. Derginin etki faktörü var mı? Bir derginin etki faktörü, belirli bir dergide son iki yılda yayınlanan makalelerin yıllık ortalama alıntı sayısını yansıtan dergi düzeyinde bir ölçümdür. Bir derginin kendi alanı içindeki öneminin bir göstergesi olarak sıklıkla kullanılır. Etki faktörü yüksek olan dergiler, düşük değerli dergilere göre daha prestijli kabul edilirler.
Hakem İncelemesini Kontrol Edin
Açık erişimli dergiler açık ve şeffaf bir hakem değerlendirme sürecine sahip olmalıdır. Bir dergiyi değerlendirirken, derginin web sitesinde hakem süreci ve çalışmaları değerlendirmek için kullandıkları kriterler hakkında bilgi edinin. Şeffaf ve denetlenebilir bir hakemlik sürecine sahip bir derginin yüksek kaliteli araştırma yayınlama olasılığı daha yüksektir.
Yazarların Kimlik Bilgilerini Kontrol Edin
Dergide kim yayın yapıyor? Alanlarında uzman araştırmacılar mı ve yüksek kaliteli araştırma yayınlama becerileri olan kişiler mi? Dergide yayın yapan yazarlar iyi bir üne sahipse ve diğer güvenilir dergilerde de yayın yapmışsa, çalışmalarının yüksek kalitede olması daha olasıdır.
Araştırma Yöntemlerini Kontrol Edin
Yöntemler sağlam mı, araştırma sorusuna uygun mu ve alanın yerleşik araştırma metodolojisiyle tutarlı mı? Sonuçlar sunulan verilerle destekleniyor mu? Çalışma tasarımı, örnekleme yöntemleri, veri toplama prosedürleri ve istatistiksel analiz dahil olmak üzere, kullanılan araştırma yöntemlerini ayrıntılı olarak açıklayan makaleleri arayın.
Yayıncılık Uygulamalarını Kontrol Edin
Saygın akademik dergilerin genellikle intihal, hatalı veri ve çıkar çatışmaları gibi etik konularda açık politikaları vardır. Politikalar hakkında bilgi için derginin web sitesini kontrol edin ve bunların kabul edilen standartlarla uyumlu olduğundan emin olun.
Yayın alanınıza uygun olan potansiyel dergileri belirleyin
Açık erişimli (veya hibrit) dergileri düşünün. İstanbul Kültür Üniversitesi adresi yayınlar için araştırmacılarımızın, İstanbul Kültür Üniversitesi ile imzalanan "Oku ve Yayınla" sözleşmeleri kapsamında olan dergilerde APC Anlaşmaları kapsamında ücretsiz yayınlanabileceğini unutmayın.
Sherpa Servislerini kontrol edin
Sherpa Servisleri Romeo, Juliet ve Fact olmak üzere üç tanedir. Araştırmacılar bu servisler aracılığı ile açık erişimli yayın ve uyumluluk konularında bilinçli kararlar almak için yardım alabilirler.
Etki faktörünü kontrol edin
Dergileri, bir derginin etkisi ve etkisine ilişkin çok boyutlu bir bakış açısıyla değerlendirmek gerekmektedir. Clarivate firması tarafından geliştirilen Journal Citation Reports (JCR) açıklayıcı açık erişim istatistikleri ve katkıda bulunan bilgilerinin yanı sıra birçok derginin etki faktörünü ve alıntı ölçümlerini görüntülemenizi sağlar.
ÖNEMLİ NOT:
Bu liste kapsamlı olmakla birlikte her bir adımı gerekli, zorunlu olma özelliği taşıyan bir liste değildir. Yukarıda belirtilen adımlardan herhangi birine ilişkin belirsizlik, dergiyi otomatik olarak değersiz kılmaz. Ancak bunlar yine de araştırmanız için kaynakları değerlendirirken göz önünde bulundurulması gereken önemli faktörlerdir.